Een bomvolle zaal met rijinstructeurs in het CBR-examencentrum in Leusden: het examenplaatsoverleg dat het CBR momenteel houdt door heel Nederland lijkt in een behoefte te voorzien. Leusden was onlangs aan de beurt. Aan bod kwamen onder andere de rijexamen-elementen zelfstandig routerijden, bijzondere manoeuvres, situatiebevraging en zelfreflectie. Daarnaast werd de procedure rond het nieuwe theorie-examen besproken en hoe om te gaan met rijgeschiktheid.
Medewerkers van het CBR vertelden niet alleen over de laatste stand van zaken, maar wilden de rijinstructeurs ook een aantal zaken op het hart drukken. “Vanaf morgenochtend worden hier géén zelfreflectieformulieren meer uitgedeeld”, zegt Tom Blauwhof, docent bij het CBR. Het werd na deze opmerking even stil in de zaal. “We zien dat veel kandidaten voor aanvang van het examen nog snel het formulier invullen. Als er examenkandidaten zonder formulier hier komen, spreken we de opleider erop aan. Laat de leerling het zelfreflectieformulier een les of tien voor het examen invullen en bespreek het ook met elkaar.”
Examenplaatsoverleg
Vorig jaar heeft het CBR het examenplaatsoverleg weer in het leven geroepen, nadat bleek dat de belangstelling voor de bijeenkomsten weer groeide. Ongeveer eens per jaar vindt er een ronde met overleggen plaats op alle locaties van het CBR. Deze keer wilde het CBR dieper ingaan op de examen-elementen zelfstandig routerijden, productieve bijzondere manoeuvres, situatiebevraging en zelfreflectie. Rijinstructeurs zouden deze onderdelen namelijk op verschillende manieren uitvoeren. De bijeenkomsten in deze reeks worden sinds 7 november gehouden en duren nog tot en met donderdag.
“We zijn blij dat opleiders zo betrokken zijn. Voor ons zijn deze bijeenkomsten dan ook heel waardevol”, laat woordvoerder Nathalie Dingeldein weten. “Het is goed voor de samenwerking. En we leren veel van de vragen die we krijgen.” Begin volgend jaar, als alle bijeenkomsten achter de rug zijn, koppelt het CBR de belangrijkste bevindingen terug aan de opleiders.
Examenelementen
Hoewel sommige onderwerpen discussie opleverden, bleef de sfeer in Leusden ontspannen. Blauwhof nam op een duidelijke, en soms komische manier de examenelementen door. De rijschoolhouders wilden bijvoorbeeld weten wat precies wel en niet toegestaan is tijdens bijzondere manoeuvres. “Rechtuit een parkeervak inrijden is géén bijzondere manoeuvre”, verduidelijkt Blauwhof.
Ook bleek het voor sommige rijinstructeurs niet duidelijk te zijn dat een leerling meerdere mogelijkheden moet hebben voor het uitvoeren van een bijzondere verrichting. “Geef een opdracht en laat de kandidaat zelf voor een oplossing kiezen.” Het werd even rumoerig in de zaal wanneer het zelfstandig rijden op de navigatie aan bod kwam. “Haal geen gevaarlijke kruispunten uit de navigatie”, benadrukt Blauwhof. Waarop vanuit de zaal direct nieuwsgierig werd gereageerd: “Kan dat dan?” Blauwhof wilde hier nog meer over kwijt: “Probeer niet steeds de navigatie te overrulen. Dus zeg niet: ‘luister maar niet naar dat ding, wij gaan hier rechtdoor’. Dan kun je die navigatie net zo goed niet aanzetten.”
Ontwikkelingen rond theorie-examen
CBR benadrukt steeds hoe belangrijk het is dat opleiders hun leerlingen goed voorbereiden op het theorie-examen. Theoriemedewerkster Joyce Verzuu praatte de rijschoolhouders bij over de ontwikkelingen rond dit examen, waarbij de anti-fraudemaatregelen en de komst van de sleepvraag per 1 januari een belangrijk onderdeel was. “Het theorie-examen wordt steeds aangepast. We zullen steeds minder tekst zien: beelden spreken voor zich.”
Vanuit de zaal kwam de vraag waarom er bij het normale theorie-examen geen geluid aanwezig is. “We hebben daar onderzoek naar laten doen. Daaruit bleek dat een vraag met beeld en geluid te veel van het goede was”, zegt Verzuu. “Zonder geluid werkt voor de meeste kandidaten uiteindelijk het beste. Wanneer iemand toch geluid wil hebben, kun je kiezen voor het examen met extra tijd of het individueel begeleide examen. Het gewone examen is niet voorzien van geluid. Je moet daarvoor echt een ander examen boeken.”
Alert zijn bij Eigen Verklaring
De meeste vragen waren er rond de rijgeschiktheid en het invullen van de Eigen Verklaring. “Soms wordt de Eigen Verklaring niet goed ingevuld. Waar een ‘nee’ staat, had eigenlijk een ‘ja’ ingevuld moeten worden”, vertelt medisch adviseur Huy Nguyen. Wanneer een examinator tijdens het examen alsnog afwijkend gedrag ziet, is hij verplicht dit te melden.” Wanneer de Eigen verklaring niet juist is ingevuld, kan de leerling niet slagen en wordt het proces dus vertraagd. Dat is heel vervelend voor de leerling”, legt hij uit. “Probeer dus van tevoren met hem of haar in gesprek te gaan.”
Meerdere aanwezigen lieten weten het soms lastig te vinden om het gesprek aan te gaan met de leerling wanneer ze vermoeden dat hij of zij medisch niet geschikt is om te rijden. “Ik weet soms niet goed hoe ik dit moet aanpakken. Het zou mooi zijn als er een checklist is die je erbij kunt houden met punten waar je precies op moet letten.” Het CBR liet weten dat zo’n checklist al bestaat en te vinden is op de site van het CBR.
Tarieven specialisten
Nguyen wees ook op de mogelijkheid om vrijwillig een Eigen Verklaring in te vullen. Bijvoorbeeld wanneer een medische situatie van een bestuurder na het behalen van het rijbewijs is veranderd, wat gevolgen kan hebben voor de rijgeschiktheid. “Het gaat hier om de eigen verantwoordelijkheid van mensen. Het rijbewijsbezit is een recht, maar de bestuurder heeft ook plichten. Je mag anderen niet in gevaar brengen”, is de boodschap.
Tenslotte kwam nog het tarief van sommige medische specialisten aan bod. Een rijschoolhouder heeft meegemaakt dat een specialist 150 euro vroeg voor een paar minuten onderzoek. “Hier heeft de Nederlandse zorg autoriteit NZa regels en tarieven voor”, maakte het CBR duidelijk. “Als je denkt dat een tarief van een specialist niet klopt, en hoe de keuring is verlopen, meld dat dan bij het CBR. We nemen dit heel serieus en kunnen in uiterste gevallen de samenwerking met die specialist beëindigen.”
