De afgelopen week is er binnen de rijschoolbranche veel gesproken over de plotseling toegenomen beschikbaarheid van praktijkexamens bij het CBR. Waar lange wachttijden de norm waren, lijken rijscholen nu meer mogelijkheden te hebben om hun leerlingen sneller examen te laten doen. Dit roept vragen op: wat is er veranderd, en hoe heeft dit invloed op de rijschoolsector?
Wat heeft geleid tot de ruimere reserveringscapaciteit?
De toename van beschikbare examens heeft meerdere oorzaken. Zowel beleidswijzigingen als praktische factoren binnen het CBR spelen een rol.
Verminderde vraag door tijdelijke stopzetting van de TTT
Een belangrijke reden voor de extra capaciteit is de aankondiging dat de tussentijdse toets (TTT) vanaf 1 april 2025 tijdelijk wordt stopgezet. Door deze maatregel worden minder nieuwe toetsen gereserveerd, wat een directe invloed heeft op de beschikbare examencapaciteit.
Opheffing van het reserveringsquotum
Tot voor kort was er een quotum op het aantal examens dat rijscholen konden reserveren, om zo eerlijkere verdeling te garanderen. Dit quotum voor het B-examen is op 1 januari 2025 opgeheven, wat ervoor heeft gezorgd dat rijscholen minder geneigd zijn examens ‘voor de zekerheid’ te reserveren. Dit heeft geleid tot een evenwichtigere spreiding en een afname van lange wachttijden. Voor AM2 en AVB blijft het quotum nog van kracht, terwijl voor AVD en BE in april een evaluatie zal plaatsvinden.
Effect van de theorieverplichting op praktijkreserveringen
Sinds mei 2024 is het verplicht om een geldig theoriecertificaat te hebben voordat een rijschool voor een leerling een praktijkexamen B of AM2 kan reserveren. Dit heeft het aantal reserveringen beïnvloed, omdat leerlingen pas een examendatum kunnen plannen als zij de theorie behaald hebben. Voor het AVD-examen was deze regel al aangekondigd, maar door IT-problemen uitgesteld. Inmiddels is dit opgelost, en per 17 februari 2025 wordt deze verplichting alsnog ingevoerd.
Milde winter en vrijkomende examencapaciteit
Het CBR houdt in de winterperiode altijd extra examencapaciteit achter de hand om op korte termijn examens te herplannen wanneer door weersomstandigheden uitvallen. Omdat deze winter relatief zacht is, is die ‘voorraad’ ongebruikt gebleven. Dit heeft ertoe geleid dat deze capaciteit recent is vrijgegeven.
Meer beschikbare examinatoren
Naast de vraagkant speelt ook de personele bezetting bij het CBR een rol. Er zijn verschillende ontwikkelingen die de capaciteit hebben vergroot:
- Examinatoren van de CCV-afdeling zijn tijdelijk ingezet om in het categorie 1 segment de noden te ledigen.
- Nieuwe examinatoren die in oktober 2024 met hun opleiding begonnen, zijn in januari 2025 volledig inzetbaar geworden.
- Extra examinatoren die recent hun opleiding startten, worden naar verwachting in april/mei ingezet.
- Het ziekteverzuim onder examinatoren is gedaald, waardoor er meer personeel beschikbaar is.
Gevolgen voor de rijschoolbranche
De combinatie van deze factoren heeft ervoor gezorgd dat rijscholen momenteel meer examenplekken kunnen reserveren dan voorheen. Dit kan invloed hebben op de doorstroom van leerlingen, omdat de wachttijd voor praktijkexamens mogelijk korter wordt.
Daarnaast is er de praktische kwestie rondom de TTT’s:
- Tot 1 maart 2025 kunnen rijscholen nog zelf eerder geplande TTT’s wijzigen of omzetten naar een praktijkexamen.
- Op 1 maart annuleert het CBR automatisch alle nog openstaande TTT’s na 1 april.
- De RIS-opleidingsstructuur met deeltoets 3 en 4 blijft buiten deze maatregel.
Voor de zomer van dit jaar moet het CBR aan de Minister terugkoppelen wat de effecten zijn geweest en duidelijkheid verschaffen of de TTT weer ingevoerd kan worden op locaties waar de reserveringstermijnen structureel weer stabiel zijn.
Conclusie
De ruimere reserveringsmogelijkheden bij het CBR zijn het resultaat van een combinatie van beleidswijzigingen, een dalende vraag naar toetsen en extra beschikbaarheid van examinatoren. Voor rijscholen betekent dit een verandering in de manier waarop examens kunnen worden ingepland, waarbij vooral de afschaffing van de TTT en de opheffing van het quotum een grote rol spelen.
Waakzaamheid is geboden of door het tijdelijke niet aanbieden van een TTT de examenresultaten negatief beïnvloed worden en hierdoor dus meer herexamen-capaciteit nodig is. Bekend is dat resultaten van 1ste examens die vooraf zijn gegaan door een TTT 10% hoger ligt.
Daarnaast kan omdat het CBR tot 1 maart de mogelijkheid biedt om reeds gereserveerde TTT vanaf 1 april om te zetten naar een examen de situatie ontstaan dat rijscholen deze leerlingen te vroeg op examen laten gaan om terugbetaling van in rekening gebrachte en dus al betaalde kosten voor de TTT te voorkomen. Ook hierdoor kunnen de slagingspercentages dalen en er dus ook meer herexamencapaciteit nodig blijken.
Of deze ruimere capaciteit blijvend is, hangt af van verdere ontwikkelingen in de vraag en de capaciteit bij het CBR. In juli volgt een evaluatie van de situatie, wat mogelijk weer tot nieuwe aanpassingen kan leiden.
