Na jaren van gestage groei, is het aantal bevoegde rijinstructeurs licht afgenomen. Per 1 juli 2024 zijn 15.081 instructeurs bevoegd om in elk geval rijlessen voor categorie B (personenauto’s) te verzorgen; exact een jaar geleden waren dat er 39 meer. Maar schijn bedriegt: vooral in de eerste helft van dit jaar nam het aantal bevoegde instructeurs B fors af. Bovendien gingen sinds 1 juli 2023 262 bevoegdheden voor ‘aanvullende’ categorieën verloren. Uitzondering was categorie T. Het aantal instructeurs met een lesbevoegdheid voor land- en bosbouwtrekkers nam met 36 toe, van 353 naar 389.
Grootste afname voor categorie D
Konden we vorig jaar nog melden dat het beeld per categorie verschilt, nu moet de conclusie zijn dat het aantal bevoegde instructeurs in bijna alle categorieën minder is geworden. De grootste afname is te zien in categorie D: het aantal instructeurs voor buschauffeurs nam in de periode van 1 juli 2023 tot 1 juli 2024 met 59 af. Sinds 2020 beschikt ons land over 164 minder rijinstructeurs voor deze categorie. In totaal zijn er nu 1.080 instructeurs categorie D, een afname van 13 procent.
Voor categorie C is het beeld niet anders, hoewel de daling procentueel minder groot is. Het aantal instructeurs voor vrachtwagenchauffeurs nam in anderhalf jaar met 69 af. Nederland telt nu 2.298 instructeurs categorie C. Per saldo zijn dat er sinds 2020 ruim 3 procent minder. De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat ook vóór de coronajaren het aantal instructeurs voor vrachtwagenchauffeurs al flink terugliep.
Ook voor kandidaat-motorrijders zijn steeds minder instructeurs beschikbaar. Na een opleving in 2022 met een plus van 19, nam het aantal bevoegde instructeurs categorie A de afgelopen anderhalf jaar per saldo met 51 af tot in totaal nu 3.189.
Huidige stelsel op de schop?
Deze cijfers doen de vraag rijzen of het huidige stelstel moet worden veranderd. De wet schrijft nu voor dat een rijinstructeur eerst de bevoegdheid voor categorie B moet behalen. Daarna kan hij of zij besluiten om ook een lesbevoegdheid voor andere voertuigsoorten te verwerven. Zou een kandidaat-instructeur meteen een bevoegdheid voor bijvoorbeeld categorie C of categorie D kunnen behalen, dan kan dit wellicht de trend naar minder instructeurs voor bus- en vrachtwagenchauffeurs keren. Voor IBKI was dit, mede op aandringen van brancheorganisatie BOVAG en de Koepel Rijopleiding en Verkeerseducatie, eerder al reden om er bij het ministerie op aan te dringen het stelsel van bevoegdheden op de schop te nemen. De komende tijd wordt onderzocht wat de gevolgen zijn voor wet- en regelgeving, voor de opleidingen en voor de examens. Daarna zal hierover een besluit worden genomen.
Instructeurskorps niet ouder geworden
IBKI constateerde in het jaarbericht 2022-2023 dat het instructeurskorps vergrijst. Het beeld is afgelopen jaar stabiel gebleven. Nog steeds is ruim 51% van de instructeurs 50 jaar of ouder. De vergrijzing onder instructeurs voor categorie D liep zelfs iets terug. De vermindering van het aantal bevoegde instructeurs voor buschauffeurs kwam volledig voor rekening van de ‘oude garde’, van uitstroom van jongere instructeurs was geen sprake. Datzelfde beeld is zichtbaar voor categorie C. Niettemin blijft het aandeel instructeurs dat de 60 jaar is gepasseerd voor beide categorieën relatief hoog. Voor categorie D gaat het om bijna 48%, voor categorie C bedraagt dat percentage iets meer dan 39%.
